کلید محافظ جان
کلید جریان نشتی که با RCCB(مرجع) یا RCD (مرجع)که به اشتباه به کلید محافظ جان نیز شناخته می‌شود، نوعی کلید است که با مقایسهٔ جریان سیم‌های رفت و برگشت، در صورتی که اختلافی بین جریان رفت و برگشت وجود داشته باشد مدار را قطع می‌کند.
در حالت عادی مدارهای الکتریکی(مرجع)، جریان رفت با جریان برگشت برابر است، اما اگر به هر دلیلی جریان بین سیم فاز و نول (در مدارهای تکفاز) اختلاف داشته باشد کلید محافظ جان عمل خواهد کرد.
که ممکن است بر اثر اتصال بدنه باشد و در آن جریان الکتریکی به جای برگشتن از راه سیم نول از راه زمین به منبع برمی‌گردد و اصطلاحاً گویندجریان نشت پیدا کرده‌است.
این دستگاه جریان‌های نشتی کوچکی را که توسط فیوز شناسایی نمی‌شوند اما می‌توانند زمینه‌ساز آتش‌سوزی یا برق‌گرفتگی شوند شناسایی و مدار را در چند دهم یا صدم ثانیه قطع می‌کند(مرجع).
شماتیک ساده از مدار داخلی کلید های محافظ جان
نحوه عملکرد به این صورت است که با مقایسه جریان رفت و جریان برگشت در صورت وجود اختلاف بین آنها مدار را قطع می کند. به زبان ساده تر، این کلید جریان ورودی به دستگاه و جریان خروجی از آن را اندازه گیری می کند. در حالت عادی مقدار جریان رفت با جریان برگشت برابر است.
در صورت و جود اختلاف جریان منشا آن می تواند به دلیل وجود اتصال بین هر یک از سیم های فاز یا قسمت های الکتریکی مدار با بدنه باشد که به اصطلاح نشتی جریان گفته می شود.و کلید محافظ جان این نشتی جریان را تشخیص و مدار را قطع می کند.
این مقدار جریان های نشتی کوچک توسط کلید مینیاتوری شناسایی نمی شوند و در ساختمان سبب آتش سوزی شده و یا برای کاربر ایجاد برق گرفتگی می کنند. کلیدهای محافظ جان در صورت وقوع جریان نشتی در کسری از ثانیه و به سرعت عمل کرده و مدار را قطع می کنند.
به کلید محافظ جان، کلید جریان تفاضلی، کلید جریان باقیمانده و کلید جریان دیفرانسیلی نیز می گویند.
انواع کلاس (A و B و AC)
3تیپ مختلف کلید RCCB یا محافظ جان جهت حفاظت در برابر انواع خطاهای زمین:
- AC: مناسب جهت تشخیص جریان نشتی متناوب یا همان جریانAC.
- A: مناسب جهت تشخیص جریان نشتی متناوب AC و یا جریان های مستقیم (DC) پالسی.
- B: مناسب جهت تشخیص جریان نشتی متناوب AC و یا جریان های مستقیم (DC) پالسی و جریان مستقیم (DC) صاف (بدون ریپل).
- برای نصب و عملکرد کلید RCCB یا محافظ جان حتما نیاز به سیم ارت و سیستم زمین می باشد.زیرا هنگامی که خطای نشتی اتفاق می افتد، جریان الکتریکی نشتی باید از یک مسیر به زمین تخلیه شود.
- این تخلیه از طریق سیم ارت و سیستم ارتینگ انجام می شود که در صورت نبود این مسیر شخص دچار شوک می گردد.
